W dniach 14 i 15 września w Kolonii i Bonn odbędą się długo oczekiwane i pierwsze w Niemczech spotkania autorskie z Joanną Kuciel-Frydryszak, polską dziennikarką i pisarką, której najnowsze dzieło, "Chłopki. Opowieść o naszych babkach", stało się fenomenem wydawniczym w Polsce. Książka ta, nominowana do Nagrody Literackiej Nike 2024, zdobyła już szereg prestiżowych wyróżnień, w tym Bestseller Empiku 2023 w kategorii Literatura Faktu oraz tytuł "Mądrej Książki Roku" przyznawany przez społeczność akademicką Uniwersytetu Jagiellońskiego.
O autorce
Joanna Kuciel-Frydryszak to uznana autorka specjalizująca się w literaturze faktu. Zanim poświęciła się pisaniu, pracowała jako dziennikarka i reporterka w radiu oraz prasie, w tym w "Gazecie Wyborczej". Jej dorobek obejmuje biografie wybitnych postaci, takich jak Antoni Słonimski i Kazimiera Iłłakowiczówna, a także bestsellerowy reportaż historyczny "Służące do wszystkiego", który podobnie jak "Chłopki", przybliżał życie zwykłych kobiet w okresie międzywojennym.
Recenzja książki "Chłopki"
"Chłopki" to poruszający reportaż historyczny, który w oparciu o solidne źródła — w tym listy i pamiętniki — oddaje głos wiejskim kobietom z przełomu XIX i XX wieku. Autorka nie idealizuje wiejskiego życia, pokazując jego surowe realia i codzienną, ciężką pracę. Książka przedstawia historie kobiet, które musiały walczyć o edukację i o godne życie, ale także historie matczynych poświęceń i okrucieństw, które bywały przekazywane w patriarchalnym systemie. Lektura ta nie jest łatwa, ale zmusza do refleksji nad tym, jak trudny i upokarzający był los wielu Polek, często niedoceniany i pomijany w oficjalnej historii. Książka ma na celu uświadomienie, że historia kobiet ma ogromne znaczenie dla dziedzictwa kulturowego i tożsamości narodowej.
Fenomen literatury chłopskiej
W ostatnich latach w Polsce obserwuje się rosnące zainteresowanie literaturą poruszającą tematykę wiejską i historię chłopów. Ten trend to próba zmierzenia się z pomijaną przez lata warstwą polskiej historii i oddania głosu tym, którzy byli go pozbawieni. Zjawisko to ma swoje korzenie już w literaturze pozytywizmu, bywało też przedmiotem twórczości noblisty Władysława Reymonta, a współcześnie powraca w nowej, niepaternalistycznej formie. Tego typu publikacje, do których należy również książka Joanny Kuciel-Frydryszak, są odpowiedzią na dominację historii narodowej, która często pomijała klasowy wymiar polskiego społeczeństwa.
Zwrot ku historii ludowej
Książka Joanny Kuciel-Frydryszak wpisuje się w bardzo silny trend w polskiej literaturze i mediach, jakim jest tzw. zwrot ludowy. Jest to odważne i potrzebne spojrzenie na polską historię, która przez lata koncentrowała się na losach szlachty i inteligencji, pomijając dzieje chłopów. Współczesna literatura chłopska, do której należą również „Chłopki”, oddaje głos tym, którzy byli go pozbawieni, pozwalając na nowo zdefiniować polską tożsamość.
Mini wywiad z Ewą Engel, organizatorką i współorganizatorką spotkań
Poniżej przedstawiamy odpowiedzi Ewy Engel, organizatorki spotkania z Joanną Kuciel-Frydryszak w Kolonii i współorganizatorki spotkania w Bonn, na pytania dotyczące idei i znaczenia tych wydarzeń.
1. Skąd pomysł i jak to się stało, że organizujesz spotkanie z Panią Joanną Kuciel-Frydryszak?
Pomysł zrodził się podczas dyskusji na temat Dnia Kobiet w ramach grupy Europolis. Padła wtedy propozycja zorganizowania wydarzenia wokół książki "Chłopki", która tematycznie idealnie pasuje. Postanowiłam podjąć się organizacji, ponieważ miałam już wcześniej kontakt z autorką, dzięki uczestnictwu w jej spotkaniach w Polsce. Napisałam do Pani Joanny, a ona odpowiedziała, że chętnie nas odwiedzi, ale dopiero we wrześniu ze względu na napięty grafik. Spotkanie w Bonn zorganizowaliśmy dodatkowo, aby wykorzystać fakt jej wizyty w Niemczech.
2. Jakie znaczenie ma "Opowieść o naszych babkach" dla Polonii w Niemczech?
Książka dotyczy naszej wspólnej historii i naszych korzeni. Losy wiejskich kobiet z przełomu wieków są częścią historii każdego Polaka, także tego na emigracji. My, Polacy w Niemczech, jesteśmy częścią tej samej wspólnoty. Myślę też, że książka może być bardzo interesująca dla naszych niemieckich sąsiadów, którzy są zainteresowani polską kulturą i historią.
3. Czy książka wywołała refleksje i rozmowy na ten temat również na emigracji w Niemczech?
Zdecydowanie tak. Wiele Polek mieszkających tutaj śledzi to, co dzieje się w kraju, a "zwrot w stronę historii ludowej" jest odczuwalny również w Niemczech. Rozmawiałam z wieloma osobami, które znają tę książkę i są nią zainteresowane. Poza tym wiem, że spotkania z Panią Kuciel-Frydryszak za granicą cieszyły się już ogromnym zainteresowaniem.
4. Co z historiami "naszych babek" na emigracji?
"Chłopki" skupiają się na losach kobiet w Polsce, ale jest w nich także osobny rozdział poświęcony kobietom, które emigrowały w poszukiwaniu lepszego losu. To doświadczenie jest bardzo bliskie nam, emigrantom, i stanowi ważny element naszej wspólnej historii. Co więcej, książka, choć dotyczy przeszłości, porusza pewne doświadczenia, które my jako emigranci przeżywamy tu i teraz – próbę wyrwania się z trudnych warunków i zbudowania czegoś w niesprzyjających okolicznościach. To doświadczenie jest wspólne dla wielu Polaków w Niemczech.
5. Czego możemy się spodziewać i dlaczego warto przyjść na spotkania?
Spotkania odbędą się 14 września w Kolonii i 15 września w Bonn. Oprócz prezentacji książki i rozmowy z autorką, będą czytane fragmenty, co pozwoli na zapoznanie się z treścią osobom, które jeszcze jej nie czytały. Będzie też możliwość zadawania pytań, zakupu książek z autografem i podzielenia się osobistą historią swojej babki. Pani Joanna Kuciel-Frydryszak zbiera takie opowieści z zamiarem wydania drugiego tomu. Dodatkową atrakcją w Bonn i Kolonii będą przerywniki w postaci tradycyjnych pieśni w wykonaniu wspólnoty śpiewaczej. Spotkania będą tłumaczone na język niemiecki, więc warto zabrać ze sobą znajomych i partnerów zainteresowanych polską kulturą.
Wydarzenia w Niemczech
Spotkania autorskie w Kolonii (14/09) organizowane przez Europolis Köln e.V i w Bonn (15/09) organizowane przez Dialogfelder e.V. to wyjątkowa okazja dla Polonii w Niemczech, aby dowiedzieć się więcej o książce, która w tak szerokim stopniu poruszyła polskie społeczeństwo i skłoniła do dyskusji na temat dziedzictwa naszych babek. To doskonały moment, aby zastanowić się nad własną historią i losem kobiet w rodzinie, które często wywodziły się ze wsi.
Matt Czyczerski
Komentarze
Prześlij komentarz